Gwiazdy Drugiej Rzeczypospolitej

Po politycznych aferach i skandalach czas wkroczyć do świata pięknych i zdolnych, czyli zajrzeć za kulisy sceny artystycznej dwudziestolecia międzywojennego. Wspaniały okres wielkich aktorów teatralnych Stefana Jaracza, Antoniego Fertnera oraz nie mniej utalentowanych gwiazd filmu Toli Mankiewiczówny, Jadwigi Smosarskiej, Eugeniusza Bodo, Aleksandra Żabczyńskiego.

„Gwiazdy Drugiej Rzeczypospolitej” Sławomira Kopra to kolejna i jak na razie ostatnia (podobno następna się pisze) książka z cyklu opisującego Polskę przedwojenną. Tym razem autor skupił się na najbardziej znanych nazwiskach sceny teatralnej i filmowej, ze wskazaniem na tę drugą. Jaracz i Fertner jako zasłużone gwiazdy teatru doskonale sprawdzili się także w kinowym repertuarze. Zresztą Fertner zagrał w pierwszym polskim filmie fabularnym „Antoś po raz pierwszy w Warszawie”, a rola ta stała się jego znakiem firmowym. Obaj panowie, znakomici aktorzy, dzisiaj nieco zapomniani, właściwie nieznani przez młode pokolenie, zapisali się na kartach historii teatru i kina. Jaracz był nie tylko świetnym aktorem, ale także założycielem działającego do dzisiaj Teatru Ateneum w Warszawie. Fertner z kolei stworzył setki niezapomnianych ról, zwłaszcza komediowych, ze wspomnianym Antosiem na czele. Koper bardzo szczegółowo opisuje barwne życie obu panów. Rozdział o Jaraczu jest najobszerniejszym w całej książce, przedstawiono jego życie prywatne i zawodowe, opisano wielkie role jak i problemy z alkoholem. Dowiadujemy się jak wyglądało ich życie w czasie okupacji i z jakimi problemami musieli się wówczas borykać.

Nie mniej ciekawie przedstawione zostały gwiazdy kabaretu i kina okresu międzywojennego. Te nazwiska pamiętane są do dzisiaj, a filmy z ich udziałem nadal mają setki wielbicieli i wiernych widzów. Tola Mankiewiczówna, Jadwiga Smosarska, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Loda Halama, Konrad Tom i Zula Pogorzelska to gwiazdy pierwszej wielkości, ich toalety były kopiowane przez największe elegantki i elegantów Warszawy. Rewie z ich udziałem miały właściwie zagwarantowany sukces i rzadko zdejmowano je przed zagraniem co najmniej stu przedstawień. Najmniej znana była mi historia Zuli Pogorzelskiej toteż ten rozdział uważam za najciekawszy, choć jej życie skończyło się w dość tragiczny sposób. Ciekawie została także przedstawiona biografia Lody Halamy, która zmarła dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Postacie Mankiewiczówny, Smosarskiej, Bodo i Żabczyńskiego jako najbardziej rozpoznawalne nazwiska przedwojennego kina, zostały omówione na kilkunastu stronach, co jest zrozumiałe, z uwagi na poświęcone im w całości osobne pozycje. Mimo to autorowi udało się przybliżyć pokrótce najważniejsze momenty w ich karierach i życiu, trudne czasy okupacji i kto wie czy nie trudniejsze, przynajmniej dla niektórych, lata powojenne i próba odnalezienia się w nowej rzeczywistości politycznej.

„Gwiazdy Drugiej Rzeczypospolitej” to doskonałe minibiografie najbardziej znanych artystów międzywojnia. Koprowi udało się uchwycić to co najważniejsze, drogę do sławy, życie prywatne, sukcesy zawodowe, ale i problemy alkoholowe, romanse i przykładne związki. Poznajemy gwiazdy teatru, kina, kabaretu, choć akurat w okresie dwudziestolecia te trzy muzy przenikały się i prędzej czy później każdy aktor/aktorka stawała przed kamerą czy występowała w rewii. Autor opisuje ówczesny światek towarzyski, wzajemne relacje, przyjaźnie i związki, nienawiści i walkę o widza. Dowiadujemy się również co nieco o działalności teatrów i kabaretów, o dyrektorach i reżyserach, a więc tych, którzy mieli władzę i potrafili wykreować gwiazdę.

Rewelacyjna książka dla miłośników Polski przedwojennej, filmów i aktorów tego okresu, świetnych piosenek nuconych do dzisiaj. Koper jak zwykle przyłożył się do pracy i stworzył napakowaną informacjami książkę, która uzupełni wiedzę o tamtych czasach. Jedyny zarzut jaki mam to jak zwykle do wydawcy, znowu korekta leży – literówki, literówki, literówki.

Koper Sławomir Afery i skandale II RP
Koper Sławomir Polskie piekiełko
Koper Sławomir Życie prywatne elit II RP 
Koper Sławomir Wpływowe kobiety II RP