Historia Kuby Rozpruwacza

Kuba Rozpruwacz – Jack the Ripper, to jeden z najbardziej znanych w historii seryjnych morderców. Działał w okolicach Whitechapel w Londynie w latach 1888 – 1889.

Skąd wziął się pseudonim?

Określenie Kuba Rozpruwacz pierwszy raz pojawiło się w listach napisanych przez osobę podającą się za niego. Swoje pseudonimy nadawała mu też prasa, najbardziej znany to Morderca z Whitechapel (The Whitechapel Murderer) lub Skórzany Fartuch (Leather Apron).

Historia Kuby Rozpruwacza
Terenem jego zbrodni były ubogi dzielnice, a ofiarami padały tamtejsze prostytutki, które mordował przez podcięcie gardła. Część z nich odniosła też rany brzucha, a co najmniej trzem ofiarom usunięto niektóre narządy wewnętrzne, co stało się podstawą dla przypuszczeń, że morderca posiada wiedzę anatomiczną lub chirurgiczną. Na początku nie podejrzewano, że sprawca jest jeden. Dopiero we wrześniu 1888 roku wysunięto teorię o seryjnym mordercy. W tym samym czasie Scotland Yard oraz prasa zaczęli otrzymywać listy od osoby podającej się za Kubę Rozpruwacza. Jeden z listów zawierał fragment ludzkiej nerki. Brutalne morderstwa, nagłośnione przez media zaczęto wówczas uważać za dzieł jednej osoby, nazywanej Kubą Rozpruwaczem. Zabójstwa nigdy nie zostały wyjaśnione, pojawiło się ponad sto hipotez na temat osoby mordercy, poświęcono mu nawet osobny dział badań tzw. ripperology.

Pod koniec XIX wieku do Londynu napływało wielu emigrantów z Irlandii i Europy Wschodniej. East End, najbiedniejsza część miasta obfitowała w domy publiczne (62) i prostytutki (1200 kobiet), a także w napady na te kobiety. Duża ilość przestępstw w tej okolicy utrudniała śledztwo. Dochodzenie ws. Kuby Rozpruwacza objęło jedenaście morderstw, w okresie 3 kwietnia 1888 – 13 lutego 1891 roku. Nie ma pewności, że są ze sobą powiązane, ale pięć z nich określanych jest mianem kanoniczej piątki.

Cytuję za Wikipedią, bowiem świetnie oddano tutaj opis poszczególnych ofiar i ich ostatnich chwil:
Powszechnie za ofiary Rozpruwacza uznaje się: Mary Ann Nichols, Annie Chapman, Elizabeth Stride, Catharine Eddowes i Mary Jane Kelly.

Ostatnią osobą, która widziała Mary Ann Nichols żywą, była jej przyjaciółka i współlokatorka Emily Holland. Spotkała ją w piątek 31 sierpnia 1888 r. ok. 2:30 rano na skrzyżowaniu ulic Osborn Street i Whitechapel Road. Według zeznań kobiety, Nichols odmówiła wspólnego powrotu do domu, twierdząc, że musi znaleźć klienta, wydała bowiem wszystkie zarobione tej nocy pieniądze (według Holland znajdowała się pod wpływem alkoholu). Około 3:40 nad ranem na ulicy Buck’s Row jeszcze ciepłe zwłoki Nichols odnalazł przechodzący tamtędy woźnica Charles Cross. Mniej więcej pół godziny wcześniej tę okolicę patrolował policjant John Thain, jednak nie zauważył niczego podejrzanego. Gardło Nichols została dwukrotnie mocno przecięte, a na jej brzuchu znaleziono długą i głęboką ranę ciętą o nierównych krawędziach, oraz kilka płytszych nacięć.

Ciało Annie Chapman odnalazł w sobotę 8 września 1888 r. ok. szóstej rano tragarz John Davis na podwórku domu przy ulicy Hanbury 29. Morderca dwukrotnie przeciął kobiecie gardło, rozciął brzuch, wyjął i ułożył obok ciała jelita, wyciął i zabrał ze sobą macicę, górną część pochwy oraz dwie trzecie przedniej ścianki pęcherza moczowego. Około 5:30 nad ranem Elizabeth Long – jak później zeznała – widziała Annie Chapman rozmawiająca z mężczyzną. Według relacji Long towarzysz Chapman:

    – wyglądał na ok. 40 lat,
    – wydawał się być cudzoziemcem,
    – sprawiał wrażenie człowieka ubogiego, lecz nobliwego
    – był ubrany w ciemny płaszcz i kapelusz.

Mniej więcej w tym samym czasie stolarz Albert Cadosch, zamieszkały w domu przy Hanbury Street 27, udając się do wygódki na podwórzu usłyszał krzyk oraz dźwięk przypominający głośne uderzenie czegoś o ogrodzenie.

W nocy w niedzielę 30 września 1888 r. zginęły Elizabeth Stride i Catharine Eddowes. Jeszcze ciepłe zwłoki Stride odkrył na terenie Dutfield’s Yard Louis Diemschutz. Poza podciętym gardłem nie miała ona żadnych obrażeń, charakterystycznych dla ofiar Rozpruwacza, co doprowadziło do spekulacji, że jej mordercą był ktoś inny. Nie można wykluczyć jednak, że Kuba Rozpruwacz został spłoszony, co uniemożliwiło mu zmasakrowanie zwłok. Israel Schwartz zrelacjonował, że ok. 12:45 w nocy widział w bramie Dutfield’s Yard kobietę, rozmawiającą z jakimś mężczyzną, który po chwili rzucił się na nią i przewrócił na ziemię, a następnie krzyknął w kierunku innego mężczyzny, stojącego po drugiej stronie ulicy, „Lipski”. Po przybyciu do kostnicy Schwartz zidentyfikował widzianą przez siebie kobietę jako Elizabeth Stride.

Tej samej nocy zginęła również Catharine Eddowes. Około 1:35 rano Joseph Lawende razem z dwoma przyjaciółmi – rzeźnikiem Josephem Hyamem Levy oraz sprzedawcą mebli Henrym Harrisem przechodził przez Mitre Square. Lawende zauważył kobietę, zidentyfikowaną później przez niego jako Eddowes, rozmawiającą z mężczyzną, którego opisał jako około trzydziestoletniego, wąsatego o jasnej karnacji, ubranego w luźną kurtkę, szary kaszkiet oraz czerwonawą apaszkę. Miał on przypominać marynarza. Jednakże Levy odmówił składania zeznań, a Harris nie był w stanie potwierdzić zeznań Josepha Lawende. Ok. 1:45 zwłoki Catharine Eddowes odnalazł na Mitre Square policjant Edward Watkins. Morderca przeciął gardło kobiety, pociął twarz, rozciął brzuch, wyjął jelita i usunął sporą część macicy oraz lewą nerkę. Około trzeciej nad ranem w bramie jednej z kamienic na ulicy Goulston odkryto fragment zakrwawionego fartucha Eddowes, a nad nim napis brzmiący „Rzydzi (w org. „Juwes”) są ludźmi, którzy nie będą obwiniani o nic” lub „Rzydzi nie są ludźmi, którzy nie będą obwiniani o nic”. Komisarz Charles Warren po przybyciu na miejsce nakazał usunięcie graffiti, obawiając się antysemickich zamieszek.

Mary Jane Kelly zginęła w nocy w piątek 9 listopada 1888 r. Mary Ann Cox zeznała, że w noc śmierci Kelly ok. 23:45 widziała ją w towarzystwie niechlujnie ubranego, około trzydziestopięcioletniego wąsatego mężczyzny. Catherine Pickett – sąsiadka Mary – ok. pierwszej nad ranem słyszała śpiew Kelly dochodzący z jej pokoju. Robotnik George Hutchinson twierdził, że mniej więcej o drugiej nad ranem widział Mary Jane Kelly w towarzystwie elegancko ubranego, mniej więcej trzydziestopięcioletniego mężczyzny, którego opisał bardzo drobiazgowo. Ponieważ zauważanie tylu szczegółów w nocy wydaje się trudne lub nawet niemożliwe, niektórzy autorzy spekulują, że Hutchinson był Rozpruwaczem, chcącym odwrócić od siebie uwagę policji bądź zwyczajnie szukał rozgłosu. Około czwartej nad ranem Mary Ann Cox wracając do domu ok. 3:00 przechodziła obok mieszkania Kelly. Nie słyszała jednak żadnych dźwięków z niego dochodzących, ponadto wg jej relacji nie paliło się tam światło. Ok. czwartej nad ranem sąsiadka zamordowanej, Elizabeth Prater, oraz przebywająca w okolicy mieszkania Kelly Sarah Lewis wraz z przyjaciółkami usłyszały słaby okrzyk „Och, morderstwo”, był on jednak tak powszechny w dzielnicy Whitechapel, że nie zwróciły na niego uwagi. Ok. 10:45 9 listopada 1888 r. do mieszkania Kelly na 13 Miller’s Court (Dorset Street, Spitalfields) przybył w celu odebrania zaległego czynszu Thomas Bowyer. Ponieważ mimo pukania w drzwi nikt nie otwierał, Bowyer odepchnął kotarę i zajrzał do mieszkania przez okno. Zauważył wtedy mocno okaleczone zwłoki Mary Jane Kelly, leżące na łóżku. Ofierze przecięto gardło, usunięto skórę i mięśnie z przedniej części tułowia i ud, zaś wyjęte z ciała organy rozmieszczono wokół niego. Serca nie udało się odnaleźć, możliwe, że zabójca zabrał je ze sobą. Niektórzy świadkowie zeznawali, że widzieli Kelly żywą o ok. 8:30 i 10:00 rano, tj. kilka godzin po prawdopodobnej godzinie jej śmierci i byli pewni, że nie pomylili się.

Do wszystkich „kanonicznych” morderstw Rozpruwacza doszło wczesnym rankiem podczas weekendu lub krótko przed nim, na początku lub końcu miesiąca. Kolejne zabójstwa (z wyjątkiem Elizabeth Stride, podczas którego morderca mógł zostać spłoszony) zdradzają coraz większą brutalność sprawcy, widoczną w rosnącej liczbie obrażeń ciała ofiar.
Przekonanie, że wszystkie pięć wymienionych tu morderstw popełniła jedna osoba, pochodzi z dziewiętnastowiecznych akt sprawy Rozpruwacza. Tak uważał Melville Macnaghten pełniący funkcję zastępcy komendanta londyńskiej policji oraz szefa Departamentu Dochodzeń Kryminalnych. Podobnie sądził policyjny chirurg Thomas Bond. W ciągu lat pojawiły się jednak sugestie jakoby za część „kanonicznych” morderstw faktycznie odpowiadał jeden przestępca, reszta zaś została popełniona przez innych, niezależnie działających zabójców.  Stewarta P. Evans i Donald Rumbelow sądzą, że morderstwa Mary Ann Nichols, Annie Chapman oraz Catharine Eddowes zostały popełnione przez pojedynczego seryjnego mordercę, czego nie można powiedzieć o zabójstwach Elizabeth Stride i Mary Jane Kelly. Pojawiają się również sugestie, że Rozpruwacz miał sześć ofiar lub nawet więcej. Dr Percy Clark, asystujący przy prowadzonych przez George’a Bagstera Phillipsa sekcjach zwłok rzekomych ofiar Rozpruwacza, powiązał tylko trzy z nich. Jego zdaniem pozostałe zbrodnie popełnili niezależnie działający przestępcy, naśladujący słynnego mordercę z Whitechapel.

Kolejne morderstwa w Whitechapel

Mary Jane Kelly uważana jest za ostatnią ofiarę Kuby Rozpruwacza. Ustanie morderstw mogło wynikać ze śmierci zabójcy, jego uwięzienia, emigracji lub radykalnej zmiany pozycji społecznej. Jednakże policja w swoim śledztwie uwzględniła także pięć późniejszych zabójstw, mogących mieć związek z Rozpruwaczem. Ich ofiarami padły: Rose Mylett, Alice McKenzie, niezidentyfikowana kobieta, której przypadek określa się jako „morderstwo z ulicy Pinchin” oraz Frances Coles. Domniemanymi ofiarami Kuby Rozpruwacza są również: „Fairy Fay, Annie Miilwood. Ada Wilson (przeżyła), Annie Farmer, tzw. zagadka Whitehall, John Gill.

Śledztwo

Zbierano i badano materiał dotyczący zagadkowych zabójstw. Podejrzani byli wyszukiwani i przesłuchiwani. Łącznie przesłuchano ponad 2000 osób, zweryfikowano alibi ponad 300 podejrzanych, 80 zatrzymano.

Śledztwo było prowadzone przez wydział do spraw dochodzeń kryminalnej miejskiej policji pod kierunkiem detektywa Edmunda Reida. Po zabójstwie Mary Ann Nichols Scotland Yard przysłał prowadzącym dochodzenie pomoc w postaci detektywów: Fredericka Abberline, Henry’ego Moore oraz Waltera Andrewsa. Po śmierci Catharine Eddowes, do śledztwa przyłączył się James McWilliam. Niezadowoleni z działań policji mieszkańcy Londynu utworzyli oparty na pracy wolontariuszy Whitechapel Vigilance Committee (Komitet Czujności Dzielnicy Whitechapel). Patrolowali oni ulice tej dzielnicy w poszukiwaniu podejrzanie wyglądających osób, opłacali prywatnych detektywów oraz wysłali do rzędu prośbę o podwyższenie nagrody za złapanie mordercy.

Okaleczenia na ciałach ofiar doprowadziły do spekulacji, jakoby morderca był chirurgiem lub rzeźnikiem. Policja sprawdzała dowody na związek tych drugich z tajemniczymi zbrodniami dokonanymi na terenie Whitechapel. Po analizie dowodów wykluczono ich jednak ze śledztwa. Raport Donalda Swansona do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych podaje, że policja przesłuchała 76 rzeźników. Niektórzy, w tym królowa Wiktoria, twierdzili, że mordercą był przedstawiciel tego zawodu lub poganiacz zwierząt pracujący w jednej z łodzi kursujących między Londynem a Europą kontynentalną i zajmującej się sprzedażą bydła. Whitechapel było bowiem położone w pobliżu londyńskich portów. Łodzie zazwyczaj przypływały do nich w czwartek lub piątek, a odpływały w sobotę bądź niedzielę, jednakże czas kursów pojedynczych łodzi nie zgadzał się z datami popełnienia morderstw przypisywanych Rozpruwaczowi, a możliwość przemieszczania się osób z załogi jednej łodzi do drugiej zanegowano.

Profil mordercy
Wypowiedział się on następująco o Rozpruwaczu: „Nie ma wątpliwości, że wszystkie pięć morderstw zostało popełnionych przez tę samą osobę. U pierwszych czterech ofiar gardło zostało przecięte z lewej do prawej strony, natomiast zwłoki piątej ofiary są zbyt okaleczone, by ustalić kierunek cięcia, jednak obryzganie krwią tętniczną jednej ze ścian sugeruje, że głowa kobiety w chwili zabójstwa leżała blisko niej. Wszystko wskazuje, że zabójca najpierw powalał swoje ofiary, a następnie podcinał im gardło”.

Bond krytykował teorię mówiącą o wiedzy chirurgicznej lub anatomicznej mordercy. Jego zdaniem nie posiadał on nawet doświadczenia rzeźniczego[40]. Spekulował, jakoby winowajca był samotnie żyjącą osobą przechodzącą okresy manii morderczych i erotycznych. Bond sugerował, że rodzaj okaleczeń wskazuje na hiperseksualność zabójcy. Stwierdził także, że impulsy mordercze sprawcy mogły wynikać z chęci zemsty, złego stanu umysłowego, fanatyzmu religijnego bądź zaburzeń psychiatrycznych, jednak żadnej z tych hipotez nie uważał za prawdopodobną.


Podejrzani

Jako, że zabójstwa kanoniczne były popełniane w weekendy została wysnuta teoria, że morderca mieszka w okolicy i w ciągu tygodnia pracuje. Pojawiały się również domysły, że jest on lekarzem lub pochodzi z bogatszych dzielnic i rzadko pojawia się w Whitechapel. 

Po śmierci Mary Ann Nichols podejrzany stał się Żyd zwany Leather Apron. Był to John Pizer, żydowski szewc zastraszający prostytutki. Miał jednak mocne alibi na czas zabójstw i został zwolniony przez policję.

Po wielu latach prowadzenia dochodzenia, policja stwierdziła, że nie udało się złapać mordercy. Nikomu również nie postawiono oficjalnie zarzutów. Istniały jednak teorie, że policja znała tożsamość mordercy, jednak nie ujawniła jej z sobie tylko znanych przyczyn, bądź też nie wszczęła postępowania.  Obecnie lista podejrzanych o bycie Kubą Rozpruwaczem przekracza sto osób.

Kuba Rozpruwacz został wybrany na najgorszego Brytyjczyka w historii w ankiecie przeprowadzonej w 2006 roku przez BBC History.

Kuba Rozpruwacz stał się częścią kultury masowej. Wielu pisarzy i reżyserów wykorzystywało jego historię w swoich książkach i filmach, robiąc to wprost lub luźno nawiązując. Moja ulubiona historia Kuby Rozpruwacza to film „From hell”z Johnnym Deepem. Ponadto obecnie emitowany jest serial „Ripper Street”. Historia Kuby Rozpruwacza została również wykorzystana w następujących tytułach:

„Jack the Ripper” – „Kuba Rozpruwacz” reż. David Wickes, USA 1988 rok

„Jack the Ripper” – „Kuba Rozpruwacz” reż. Jesus Franco,
w roli tytułowej Klaus Kinski, Niemcy 1976 rok

„Jack the Ripper” – reż. Robert S. Baker, Monty Berman, Wielka Brytania 1959

„From hell” – „Z piekła rodem”, reż.  Albert Hughes, Allen Hughes, USA 2001

„Ripper street” –  serial, Wielka Brytania 2012

„Whitechapel” – „Morderca z Whitechapel”, serial BBC, Wielka Brytania 2009 – nadal

Wszystkie cytaty (kursywa) pochodzą z wikipedii TUTAJ
Zdjęcia pochodzą z:
http://www.grafzero.com/2007/09/30/kuba-rozpruwacz-portret-zabojcy-patricia-cornwell/
http://www.okazje.info.pl/okazja/gry-i-oprogramowanie/sherlock-holmes-kontra-kuba-rozpruwacz-pc-.html
http://www.filmweb.pl/film/Kuba+Rozpruwacz-1976-118775
http://www.filmweb.pl/film/Kuba+Rozpruwacz-1988-6922
http://www.filmweb.pl/film/Z+piek%C5%82a+rodem-2001-5742