Okres międzywojenny to czas budowania Warszawy na nowo. Do miasta napływało coraz więcej ludzi, więc trzeba było poszerzyć granice o nowe dzielnice, nowe osiedla i nowe domy. Ogromny odsetek mieszkańców zajmowało mieszkania jednoizbowe, w których musiało zmieścić się nawet dziesięć osób. Miasto borykało się z problemem bezdomności, braku mieszkań, brakiem odpowiedniej komunikacji, biedą, zatargami pomiędzy mieszkańcami poszczególnych dzielnic. To wszystko miało się zmienić w ciągu dwudziestu lat.
„Warszawa. Perła Północy” Marii Barbasiewicz to kolejna pozycja z cyklu ‘Metropolie retro’ wydawnictwa PWN. Autorka opisuje przedwojenną Warszawę, która podnosiła się jako stolica kraju po 123 latach zaborów. Przedstawia strukturę mieszkańców, domy, mieszkania, sposoby na życie, zawody. Zagląda na podwórka, gdzie spotkać można było bawiące się dzieci, handlarzy starzyzną i typów spod ciemnej gwiazdy. Dowiadujemy się, do których dzielnic lepiej się nie zapuszczać nawet w dzień, a co dopiero po zmroku. Barbasiewicz opisuje Warszawę zarówno z tej pięknej, jak i brzydkiej strony. Nowo wznoszonym budynkom, pięknym osiedlom mieszkaniowym i domom jednorodzinnym przeciwstawia rudery Pragi czy Czerniakowa. Jednocześnie rozbudowa miasta obejmująca m.in. Dolny Mokotów, Żoliborz, Saską Kępę powodowała, że potrzebna była rozbudowa komunikacja miejska. Przytacza opowieści, w których ludzie ubolewają nad zabudową Bielan i uczynienie z Lasku Bielańskiego miejskiego parku.
Piękna strona Warszawy to nie tylko architektura, ale również restauracje, kawiarnie, kabarety, teatry i kina. Autorka oprowadza nas po najbardziej obleganych nocnych klubach jak Adria, innym razem zaprowadzi nas do Ziemiańskiej, czyli najmodniejszej kawiarni, siedziby Skamandrytów. W każdym z tych miejsca można spotkać gwiazdy tamtych lat: Mirę Zimińską, Hankę Ordonównę, Jana Lechonia, również bohaterów książki o Warszawie. Poznajemy również życie sportowe mieszkańców i historie budowy toru wyścigów konnych na Służewcu. W ostatnim rozdziale autorka przedstawia plany przebudowy miasta w kolejnych latach, końcu lat trzydziestych i początku czterdziestych. Jak wiemy nie udało się ich zrealizować, ale na ogromne uznanie zasługuje prezydent Starzyński, autor wielu pomysłów i projektów.
„Warszawa. Perła Północy” to bardzo dobra pozycja przedstawiająca zmieniającą się stolicę Polski na przestrzeni dwudziestu lat. Były to bardzo ważne lata, w których miasto stało się prawdziwą europejską metropolią. Autorka dokonała podsumowania przemian urbanizacyjnych i kulturowych Warszawy okresu międzywojennego, przedstawiając miasto w dwóch skrajnych aspektach – pięknym i bogatym oraz brzydkim i biednym. Te dwie strony stolicy kontrastują ze sobą w każdym rozdziale, bo i w każdej dziedzinie życia były one widoczne. Jakbym miała porównać tę pozycję, z wcześniejszymi tytułami serii dotyczącymi Paryża i Nowego Jorku (Berlina jeszcze nie czytałam) to powiedziałabym, że tamte miasta były ciekawsze pod względem kulturowym i kulturalnym, ale i historia Francji i Stanów Zjednoczonych w okresie przedwojennym była zdecydowanie spokojniejsza. Warszawa dopiero zaczynała ponownie istnieć na mapie jako stolica Polski i musiała odbudować przede wszystkim swoją architekturę i stać się nowoczesnym miastem, co kulturę spychało nieco na drugi plan. Maria Barbasiewicz wprowadziła czytelników w świat warszawskich elit i miejskich cwaniaczków, pokazała czytelnikowi świat bankietów i świat biednej Pragi. Uczyniła to wszystko w niezwykle barwny sposób, choć często był to czarno – biały świat. Niemniej spisała się doskonale i „Warszawa. Perła Północy” to pozycja godna przeczytania i polecenia. A ja bardzo chętnie przeczytałabym podobny tytuł o Krakowie, a może i o Lwowie? Czekam.
